ترمینولوژی حقوقی

اصولاً آشنايي با واژه‌هاي تخصصي، يكي از ابزارهاي فهم هر علم و دانش تخصصي است. شايد يكي از علت‌هاي انتشار فرهنگ تخصصي، فراهم آوردن امكان درك بهتر مفاهيم، واژه‌ها و اصطلاحات آن دانش براي فهم آسان‌تر متون تخصصي باشد.

در علم حقوق، واژه‌ نامه‌هاي تخصصي اهميت بيشتري دارند؛ زيرا در اين علم بر توجه به مفاهيم دقيق واژه‌ها در تفسير مواد قانوني و استنباط احكام حقوقي تأكيد به سزايي مي‌شود(به ويژه زماني كه مقتضيات و شرايط مربوط، ارائه يك تفسير لفظي را ايجاب مي‌نمايد).
به همين لحاظ بسياري از حقوقدانان به تهيه واژه‌ نامه‌هاي تخصصي و حقوقي اقدام کرده اند كه شايد چشمگيرترين آن‌ها آثار استاد گرانقدر، جناب آقاي دكتر محمد جعفر جعفري لنگرودي، باشد كه احتمالاً براي نخستين بار ترمينولوژي حقوق و سپس دانشنامه حقوقي را انتشار داد و به صورت مبسوط به اين موضوع پرداخت.

واژه‌نامه‌اي كه پيش روي شماست، ويژگي‌هاي خاصي دارد كه عبارتند از:

1. انتخاب واژه‌ها بر اساس كاربرد آن‌ها در قوانين و مقررات كشور. به همين دليل، اين واژه‌ها از لحاظ عملي در قانونگذاري كشور داراي پيشينه هستند؛

2. تعريف واژه‌ها فقط با استناد به تعاريف قانوني آن‌ها به عمل‌ آمده است بدين معنا كه در ارائه اين تعاريف، از تعاريف مورد نظر قانونگذار در قوانين مصوب و تعاريف دولت در مورد مصوبات هيأت دولت و آيين‌نامه‌ها ... استفاده شده است. اين شيوه سبب مي‌گردد كه ترمينولوژي قوانين و مقررات داراي اهميت بسزايي گردد؛ زيرا چه بسا ممكن است حقوقدانان در بيان تعاريف اصطلاحات اتفاق نظر نداشته باشند؛ ولي تكيه بر تعاريف ارائه شده از سوي قانونگذار در اين واژه‌نامه‌ سبب خواهد شد كه در عمل اين تعاريف قابل اتكا و توجه گردند. بر اين اساس، ارزش كاربردي اين واژه‌نامه به لحاظ اتكاي صرف آن بر تعاريف قانوني، بسيار افزايش خواهد يافت؛

3. در مواردي كه يك واژه از طرف مراجع مختلف تعريف شده است، تعاريف قانونگذار مقدم بر تعريف ساير مراجع درج گرديده است و در مورد تعاريف متعدد از طرف يك مرجع تعريف مؤخر از نظر تاريخ در مرحله اول و تعاريف به عمل آمده در تاريخ‌هاي مقدم در مراحل بعدي درج شده است. لازم به ذكر است كه تشخيص معتبر با منسوخه بودن تعريف به عهده كاربر بوده و گردآورنده ادعائي در اين زمينه ندارد.

اميد است كه انتشار اين مجموعه براي جامعه علمي و دانشگاهي و دست‌اندركاران امر قضاوت، وكالت و قانونگذاري مفيد و مثمرثمر باشد. قطعاً انتشار هر مجموعه‌اي كه اولين تجربه در نوع خود تلقي مي‌شود، نواقصي در بر دارد؛ ولي ارائه ديدگاه‌ها و پيشنهادهاي اصلاحي خوانندگان محترم و صاحب‌نظر مي‌تواند مشوق نويسنده براي تكميل اين مجموعه باشد.

----------------------

منابع مورد استفاده:
http://www.exp-co.com/term.html

http://www.irbar.com

- سایت دادنامه

- سایت قانون باز

- سایت داد خواهی


---------------------