الفبای ترکی باستان

نوشته های اورخون که به سال725 الی 735میلادی نوشته شده اند، با الفبایی نگارش یافته اند، که اولین الفبای مخصوص ترکهاست. قدمت این حروف والفبا به درستی معلوم نیست یعنی تا سه هزار سال ثابت شده ولی قبل از ان هنوز کتیبه ای پیدا نشده، لیکن واضح است که در زمانهای قبل از گؤگ تورکها نیز از این الفبا استفاده میشده است. به سال 1970میلادی در مقبره ایسیک با پیدا شدن دو سطر نوشته شده بر روی یک ظرف، مشاهده گردید که این نوشته ها به خط اورخون نگارش یافته است و قدمت اشیای داخل کورقان به قرن پنجم قبل از میلاد میرسد. الفبای اورخون، الفبای ترکهاست واز هیچ ملتی اقتباس نشده است که به کمک اشکال منابع باستانی ترکها ومتناسب با کلمات ترکی ابداع شده است. نوشته های مربوط به قبل از گؤگ تورکها، همچون نوشته های یئنی سئی ونیز نوشته های همراه انسان طلاپوش نیز با الفبای اورخون نوشته شده است. در زمان گؤگ تورکها این الفبا تا حدودی ساده تر شده است، ولی اساس الفبا تغییر چندانی نکرده است. قدمت الفبای کتیبه های اورخون به 1300سال قبل از گؤگ تورکها میرسد. به عبارتی الفبای ملی ترکها، الفبای اورخون میباشد.
جملات را به صورت افقی، از راست به چپ مینویسند، البته از بالا به پایین نیز نوشته میشوند. در بناهای یادبود اورخون کلمات از بالا به پایین نوشته شده است. (اعداد در زبان گؤگ تورکها) اعداد در زمان گؤگ تورکها همانند ترکی امروزی تلفظ میشد، مانند تؤرت، دؤرد- بیش، بئش- توقوز، دوققوز- ایگیرمی، ایگیرمی- قیرق، قیرخ- وغیره.

      اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدْ وَ آلِ مُحَمَّدْ                        
منابع : 
 کتاب  ترکان درگذر تاریخ نوشته بهنام محمدپناه از انتشارات سبزان چاپ سال 1387
کتاب یادمانهای ترکی باستان -دکتر حسین محمد زاده صدیق از انتشارات اختر  چاپ سال 1386

با این برنامه می توانید متن مورد نظر خود را با الفبای لاتین نوشته و بصورت الفبای اورخون دریافت کنید و در صورت علاقمندی نسبت به اشتراک آن بین دوستان اقدام نمایید.